Co kryje się pod pojęciem rozrząd w samochodzie?
Rozrząd to jeden z najważniejszych elementów silnika samochodowego. Służy do sterowania zaworami i tłokami. W silniku samochodowym rozrząd składa się z wielu podzespołów. Należą do nich zawory (zazwyczaj dwa lub cztery), wałek rozrządu z krzywkami oraz przekładnie. To one na stanowią rozrząd, mylony często z napędem rozrządu czyli paskiem lub łańcuchem, czyli elementami których wymianę zlecają nam Klienci. Napęd rozrządu jest też bardzo często mylony z całym rozrządem.
Napęd rozrządu zbudowany jest z kolei z paska lub łańcucha oraz kół zębatych. Przekazuje moment obrotowy z koła na wale korbowym na koła zamontowane na wałkach rozrządu. Synchronizuje również pracę zaworów oraz tłoków w cylindrach.
Podczas pracy silnika zawory muszą się otwierać i zamykać. I to przy określonym położeniu tłoków w cylindrach. Napęd rozrządu silnika może napędzać również jego osprzęt, taki jak:
– pompa oleju,
– pompa cieczy chłodzącej,
– pompa wtryskowa (silniki wysokoprężne).
Rozrząd oparty na łańcuchu uważa się za trwalszy i tak z reguły jest. Pasek wymienia się przykładowo co 60-100 tys. km lub 5-7 lat. Łańcuch rozrządu potrafi wytrzymać natomiast nawet 400 tys. km przebiegu. W niektórych silnikach się go nie wymienia. Są jednak jak zawsze wyjątki. Przykładowo są silniki, gdzie rozrząd na łańcuchu wytrzymywał mniej niż 100 tys. km. Było to spowodowane głównie przez rozpadające się ślizgi (wady materiałowe).
Trochę historii
Dawniej silniki wyposażone w napęd rozrządu z łańcuchem były praktycznie bezobsługowe. Poza podstawowym serwisem, nie trzeba było myśleć o regularnej wymianie łańcucha. Był on bardzo trwały i odporny na przeciążenia.
Z biegiem czasu w latach sześćdziesiątych, producenci zaczęli konstruować coraz lżejsze i mniejsze silniki. Łańcuch został wyparty przez pasek zębaty. Pasek w zasadzie cechuje się wysoką niezawodnością i trwałością. Jednak trwałość paska jest ograniczona przez konstruktorów do określonego przebiegu. Z reguły jest to przedział 60-120 tys. km. Potem należy wymienić oprócz paska, praktycznie wszystkie współpracujące z nim części w szczególności rolki i pompę cieczy.
Z biegiem czasu udoskonalano budowę paska, aż wreszcie stał się on symbolem bezawaryjnej pracy. W tym samym czasie producenci samochodów zaczęli powracać do łańcuchów. Zwłaszcza w mocno wysilonych jednostkach, generujących duży moment obrotowy.
Współczesne silniki wyposażone w łańcuch nie są już tak niezawodne, jak kiedyś. Przez to też napęd rozrządu jest jednym z najmniej trwałych i najbardziej problematycznych obszarów. Ciekawostką jest fakt, że łańcuchy zaczęły stawać się koszmarem użytkowników np. BMW, a tak zwane mokre paski rozrządu, utrapieniem Klientów małych francuskich samochodów.
Jakie są objawy uszkodzenia łańcucha rozrządu?
Łańcuch z biegiem czasu rozciąga się, a towarzyszą temu dość charakterystyczne objawy. Ułatwiają one w wyprzedzeniem przeprowadzenie trafnej diagnozy zbliżającej się awarii. Jest to jedna z przewag tego typu konstrukcji w porównaniu z paskiem rozrządu. Do najczęstszych objawów można zaliczyć:
Głośna praca rozrządu czyli zwiększony hałas w komorze silnika.
Przy rozruchu, kiedy silnik jest zimny słychać odgłos tarcia metalu o metal. Charakterystyczny szumu i chrobotanie z okolic pokrywy rozrządu. Odgłosy zmniejszają się po chwili, ale nie ustają, gdyż napinacz nie jest w stanie odpowiednio napiąć rozciągniętego łańcucha.
Nierówna praca silnika.
Może towarzyszyć opisanym powyżej dźwiękom. Rozciągnięty łańcuch często powoduje problemy z prawidłowym zapłonem. Pojawia się falowanie obrotów, przygasanie silnika czy trudności z odpalaniem.
Zapalona kontrolka „check engine”.
Rozciągnięcie łańcucha rozrządu często powoduje wyświetlenie tej nielubianej kontrolki. W diagnostyce komputerowej pojawia się „błąd czujnika położenia wału” i o ile sam czujnik jest sprawny, to przyczyną komunikatu jest właśnie luźny łańcuch. To jest sygnał ostrzegający przed zbliżającą się awarią.
A jak daje o sobie znać uszkodzony pasek rozrządu?
Konstrukcja paska zapewnia jego dużą trwałość, ale jak każda część w samochodzie ulega on naturalnemu zużyciu. Zawsze trzeba sprawdzić zalecenia producenta w zakresie interwału wymiany paska rozrządu. Są samochody gdzie producent zaleca wymianę po przebiegu 200 tys km lub po 10 latach. Jeśli jednak samochód porusza się głównie w miejskich korkach, pasek zużyje się wcześniej. Samochód głównie stoi, silnik pracuje, kilometrów nie przybywa, ale motogodziny pracy silnika nieubłaganie lecą. Dużo aut musi mieć wymieniane elementy napędu rozrządy po prostu wcześniej. Zaleca się też, aby od podanej przez wytwórcę auta wartości odjąć ok. 20-40 tys km lub co 5-7 lat.
Nie należy tego lekceważyć. Lepiej wydać kilkaset złotych na nowy napęd rozrządu. Remont lub nowy silnik to wydatek już kilku tysięcy złotych. Są też silniki źle zaprojektowane, w których rozrząd lub jego napęd zużywają się znacznie wcześniej – warto więc sprawdzić jakie problemy mają użytkownicy danego modelu z rozrządem np. na forach internetowych i odpowiednio wcześniej zlecić wymianę rozrządu.
W momencie, kiedy pasek pęknie, jednostka przestaje pracować prawidłowo, a niekiedy może dojść:
– do wygięcia lub złamania zaworów,
– uszkodzenia głowicy cylindra,
– zniszczenia pozostałych komponentów osprzętu silnika.
Symptomy problemów z paskiem rozrządu:
Trudności z uruchomieniem silnika
Wyciągnięty pasek z uszkodzonymi zębami nie jest w stanie odpowiednio zsynchronizować pracy rozrządu, silnik nie zapala, rozrusznik staje.
Wypadanie zapłonu i charakterystyczny klekot jednostki napędowej
Zużyty pasek rozrządu ma wpływ na odpowiedni moment zapłonu, a to z kolei wpływa na kulturę pracy silnika.
Wyciek oleju w przedniej części silnika
Wycieki oleju w silniku mogą być skutkiem uszkodzenia uszczelnień np. wałka rozrządu. Złe spalanie wywołane zużywaniem się napędu rozrządu, prowadzą do wzrostów ciśnienia w silniku. Olej z kolei niszczy strukturę gumy paska rozrządu. Pasek zaczyna zużywać się znacznie szybciej aż dochodzi do awarii. Regularna kontrola uszczelki znajdującej się pomiędzy pokrywą rozrządu, a blokiem silnika często pozwala odpowiednio wcześniej wykryć zbliżającą się awarię.
Jak często należy wymieniać rozrząd w samochodzie osobowym?
Częstotliwość wymiany rozrządu w samochodzie jest zależna od wielu czynników, ale do głównych należą:
– interwał określony przez producenta samochodu i zastosowanego silnika
– wiek i przebieg auta, a w szczególności sposób użytkowania. Czy samochód jeździ głównie w mieście, czy też głównie pokonuje długie trasy. Jazda w mieście oznacza skrócenie interwału wymiany rozrządu, liczonego w oparciu o przebieg.
– rodzaj silnika i zastosowanego w nim rozwiązania napędu rozrządu (pasek, mokry pasek, łańcuch)
– rodzaj paliwa (benzyna, olej napędowy, gaz, mieszany)
– przypadki szczególne, czyli silniki z wadami konstrukcyjnymi, w których konieczna jest wcześniejsza wymiana napędu rozrządu
– sposób użytkowania czyli, regularne przeglądy samochodu, wymiana lub naprawa wadliwych podzespołów i płynów wydłuży okres bezawaryjnej eksploatacji i równomiernie rozłoży koszty użytkowania samochodu w czasie.
Co więc jest lepsze, pasek czy łańcuch rozrządu?
Tak naprawdę nie ma prostej odpowiedzi. Wszystko zależy od punktu widzenia. Pasek jest bardziej przyjazny dla właściciela samochodu. Po pierwsze mniej kosztuje. A po drugie zapewnia spokój na średnio 60-120 tys. km. Znosi dobrze częste uruchamiania w zimnie i częste odpalanie silnika. Ma to zazwyczaj miejsce w poruszaniu się po mieście.
Łańcuch z kolei dobrze sprawdza się w dużych silnikach. Ich głównym zadaniem jest pokonywanie długich dystansów. Wtedy jest trwalszy i nie wymaga wymiany przez setki tysięcy kilometrów. W mieście natomiast trzeba go dość często kontrolować, a niejednokrotnie nawet wymieniać.
Podsumowanie
Każdy samochód (silnik) jest specyficzny i trzeba dokładnie sprawdzić zalecenia producenta dotyczące interwału wymiany kompletnego rozrządu. Są i bywały też samochody z błędami konstrukcyjnymi, w których interwały wymiany rozrządu były częstsze. Również same rozrządy lub ich elementy wymienia się na jakościowo lepsze, poprawione przez producentów. W przypadku rozrządu warto zasięgnąć opinii użytkowników o swoim samochodzie i możliwych problemach z rozrządem.
Trzeba też pamiętać o ważnej zasadzie – wymieniać powinno się kompletny rozrząd. To znaczy:
– pasek lub łańcuch,
– pompę cieczy,
– koła zębate,
– napinacze,
– ślizgi,
– wszystkie śruby.
Uszkodzenie bowiem rozrządu prowadzić może do remontu całego silnika lub jego wymiany. Często są to koszty przewyższające wartość starszych samochodów.
W warsztacie samochodowym Dr. Mechanik z Wawra doradzimy i wymienimy rozrząd. W każdym samochodzie. Mamy duże doświadczenie oraz dostęp do szerokiej gamy części. Pozwoli to wykonać usługę na najwyższym poziomie przy zachowaniu akceptowanej ceny.
Zapraszamy do kontaktu lub umówienia się na wizytę w:
Dr Mechanik Auto Serwis
Warsztat Samochodowy
ul. Płowiecka 65
Warszawa Wawer
